توضیحات
گل‌گاوزبان دارای نیترات پتاسیم، کلسیم، منگنز، منیزیم، اسید فسفریک و آلانتوئین است.
کاهش اضطراب و استرس
در پژوهشی، ۳۵ بیمار مبتلاء به اختلال افسردگی عمده ی خفیف تا متوسط را بررسی کردند. این بیماران، به صورت تصادفی دارونما یا ۳۷۵ میلی گرم از عصاره ی آبی گل گاوزبان دریافت کردند. آنها، طی شش هفته بررسی شدند و نتایج نشان داد، در هفته های پایانی، عصاره ی گل گاوزبان نسبت به دارونما برتری داشت البته این اختلاف در هفته ی چهارم معنی دار و در هفته ی ششم نزدیک به معنی دار بود. عصاره ی گل گاوزبان در هیچ کدام از هفته ها بیش از دارونما عوارض جانبی ایجاد نکرد.
تنظیم ضربان قلب
مصرف گل‌گاوزبان به همراه لیموعمانی، موجب کاهش ضربان قلب پایه و ضربان قلب پس از تزریق فنیل اِفرین شد. بیشترین اثر مربوط به عصاره ی لیمو عمانی و گل‌گاوزبان با دوز ۱۰۰میلی‌گرم بر کیلوگرم بود و بین گروه دمکرده ی گیاهان مزبور و گروه کنترل، از نظر ضربان قلب پایه، اختلاف معنی داری وجود داشت. خاصیت پایین‌آورندگی ضربان قلب این عصاره‌ها بیش از خاصیت پایین‌آورندگی فنیل اِفرین با دوز ۶/۶۸۸ میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. یافته های این آزمایش نشان می دهد مصرف دمکرده ی گل گاوزبان سبب افزایش فشار خون می شود ولی مصرف آن به همراه لیمو عمانی برای کاهش ضربان قلب مفید است.
ضد تشنج
مطالعات فیتوشیمیایی، وجود فلاونوئیدها را در این گیاه نشان داده و ثابت شده است که این ترکیب ها مـی تواننـد بـا اتصـال بـه گیرنـده هـای بنزودیازپینی، اثری مشابه آنها از خود بـر جـای گذارنـد. در ایـن مطالعـه، نتایج به دسـت آمـده، نشـان داد کـه عصـاره ی متـانولی گل گاوزبان در موش سوری، آثار ضـد تشنجی دارد. عصاره ی این گیاه، زمـان شـروع تشـنج را نسبت به گروه شاهد که فقط پیکروتوکسـین دریافـت کردنـد، بـه میــزان چشمگیری بــه تــأخیر انداخت.
ترمیم و جلوگیری از پیری پوست
پژوهشی منتشر شده در فصلنامه ی دانشگاه علوم پزشکی لرستان اثر گل گاوزبان بر بهبودی و عود درماتیت اتوپیک (یک بیماری مزمن پوستی) را بررسی کرد. این مطالعه برای مقایسه ی تأثیر کورتون و عصاره ی گل گاوزبان بر بهبودی و عود ضایعات کودکان مبتلا به درماتیت اتوپیک انجام گرفت. در این کارآزمایی بالینی دو گروه ۲۵ نفره(کودکان تا ۱۲ سال) بیمار مبتلا به درماتیت اتوپیک به طور تصادفی انتخاب و به صورت یک درمیان برای آن ها کورتون موضعی یا عصاره ی گل گاوزبان تجویز شد. یافته های این بررسی ۲۰ روز پس از شروع درمان مشخص کرد که میزان بهبودی در پاسخ به مصرف عصاره ی گل گاوزبان ۷۲ درصد، خوب، ۴ درصد، متوسط و ۲۴ درصد، ضعیف بوده است. در حالیکه با مصرف کورتون، میزان بهبودی، ۲۴ درصد خوب، ۱۲ درصد متوسط و ۶۴ درصد ضعیف بود. ضایعات پوستی هم، پس از مصرف عصاره و تا ۱۰ روز پس از قطع مصرف آن اصلأ عود نداشت؛ در حالیکه پس از استفاده ی کورتون موضعی، ۶۴ درصد عود متوسط و ۳۶ درصد عود کم مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده به دلیل میزان بیشتر بهبودی و عود کمترِ بیماری با عصاره ی گل گاوزبان نسبت به کاربرد داروی کورتون می توان از عصاره ی این گیاه در درمان درماتیت پوستی استفاده کرد.
کاهش التهاب مفاصل
پژوهشی به منظور بررسی عصاره ی گل گاوزبان در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید انجام شد. در این کارآزمایی بالینی دو سوکور، به مدت ۲۴ هفته، به ۳۷ فرد مبتلا به آرتریت روماتوئید، به میزان ۱/۴ گرم عصاره ی گل گاوزبان داده شد. نتایج این بررسی نشان داد که مصرف عصاره ی این گیاه علائم بالینی آرتریت در این افراد را بدون ایجاد عوارض جانبی کاهش داد.
بهبود عملکرد کلیه
پژوهشی با هدف تعیین تأثیر مصرف دمکرده ی گل گاوزبان بر بیوشیمی ادرار و خون بیماران غیر دیالیزی مبتلا به نارسایی کلیه انجام گرفت. در این کارآزمایی بالینی یک گروه ۲۵ نفره از بیماران بالغ مبتلا به CRF (نارسایی مزمن کلیه) به طور تصادفی انتخاب و برای آنها دمکرده ی گل گاوزبان به مدت یک هفته، روزی دوبار تجویز شد. بهبودی نسبی و پیشگیری از شدت نارسایی مزمن کلیه با افزایش میزان تصفیه ی گلومرولی (GFR) مشخص شد. استفاده از دمکرده ی گل گاوزبان دو بار در روز به مدت یک هفته، نشان داد که GFR بیماران به میزان کاملاً مشخصی افزایش یافته است. از دیگر شاخص های بهبودی و کنترل پیشرفت CRF، کاهش میزان فشار خون و وزن بیماران است زیرا تجمع مایعات در بدن سبب افزایش این دو شاخص می شود. در این مطالعه پس از مصرف گل گاوزبان، کاهش مشخصی در میزان فشار خون و وزن بیماران مشاهده شد. براساس نتایج این بررسی، دفع کراتینین، سدیم و فسفر ادرار بیماران، افزایش یافت که نشانه های خوبی از تأثیر مصرف این گیاه بود. با توجه به بی عارضه بودن گیاه و تأثیر مصرف خوراکی آن بر بهبود برخی معیارهای عملکرد کلیه مثل افزایش GFR، می توان مصرف دمکردهی آن را به بیماران مبتلا به نارسایی کلیه ی خفیف تا پیشرفته توصیه کرد.
تنظیم قند خون
پس از بررسی تأثیر عصاره ی هیدروالکلی گیاه گل گاوزبان بر بهبود بیماری قندخون، پژوهشی در مجله ی علوم پزشکی پارس منتشر شد. در این مطالعه تأثیر گل گاوزبان روی ۳۰ موش صحرایی نر دیابتی شده به صورت تزریق عصاره ی داخل صفاقی، به مدت ۳۰ روز بررسی شد. سطح انسولین درحیوانات تحت تیمار با دوز۶۰۰ میلی گرم برکیلوگرم عصاره ی گل گاوزبان نسبت به گروه دیابتی افزایش معنی‌داری را نشان داد و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز هم درگروه‌های دریافت‌کننده ی دوزهای ۴۰۰ و ۶۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم نسبت به گروه دیابتی افزایش یافت.
ضد سرطان
تحقیقات نشان می دهد که گیاه گل گاوزبان، خواص آنتی اکسیدانی و ضد جهش زایی دارد که با رشد سلول های سرطانی مبارزه می کند. مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهد که عصاره ی این گیاه فعالیت سلول های سیتوتوکسیک را افزایش می دهد (سلول های سیتوتوکسیک به طور چشمگیری از عمر سلول های سمی و سرطانی می کاهد). مکمل های گل گاوزبان از DNA سلولی محافظت می کنند و آسیب های اکسیداتیو که باعث التهاب و بیماری می شوند را به طور طبیعی کاهش می دهند.
- کشت گل گاوزبان در دو فصل بهار و پاییز انجام می‌شود و بهترین روش، کاشت بذر در فصل پاییز است.
- در افسانه های رومی آمده است که اگر زنی مقدار کمی از این گیاه را در نوشیدنی مردی بریزد به او شجاعت می دهد.
- هومر شاعر و مورخ یونانی گل گاوزبان را شادی آور و غم زدا دانسته است.
- گل گاوزبان در فرانسه «شكوفه ی آبی تندرستی» ناميده می شود زيرا گل های آن به رنگ آبی و داروی مناسبی برای درمان حساسیت های دهقانان، هنگام كاركردن است.
- گل گاوزبان در ایران، از گیاهان بومی گیلان به شمار می رود و در بسیاری نقاط این استان، به شکل خودرو وجود داشته است. هرسال از زمين های زير كشت گياه طبی گل گاوزبان در استان گيلان، بيش از ۴۰۰ تن محصول به ارزش اقتصادی بيش از پنج ميليارد ريال برداشت مي شود.
خواص دارویی گل گاوزبان را رومی ها از اوایل قرن سوم پیش از میلاد شناخته و به اروپا معرفی کردند. ایشان، از سالیان بسیار دور برگ های این گیاه را می خیساندند و آن را همچون نوشیدنی ارزشمندی برای آرامش بخشی و برطرف نمودن مشکلات عصبی استفاده می کردند. جان جرارد گیاه شناس قرن شانزدهم معتقد بود که گل گاوزبان افراد را شاد و سرزنده می کند.
پلینی دالدر فیلسوف رومی اعتقاد داشت که این گیاه ضد افسردگی است و افراد را شجاع می کند. جان اِولین (John evelyn،) نویسنده ی انگلیسی قرن هفدهم میلادی، می نویسد: «گل گاوزبان بیماری و تنبلی را دور می کند، طبع گرم و خشکی دارد، جويدن برگ تازه اش، به طور سنتی برای درمان جوش های چركی دهان مفيد و دم كرده ی آن برای تنگی نفس سودمند است. این گیاه، از بين برنده ی افسردگی، كاهنده ی فشارخون، شادی آور، رقيق كننده ی خون، رفع كننده ی اضطراب و دلهره و از بين برنده ی تپش قلب است. گياهی خواب آور، معرِق و باز كننده ی عروق است، همچنين ضدبلغم و سودا، تب و سرفه بوده و برای نفخ مؤثر است.
گل گاوزبان با نام علمی Echium amoenum بومی مناطق محدودی از بخش های شمالی ایران و قفقاز است. این گیاه در بسیاری از مناطق اروپا، غرب آسیا و آمریکای شمالی می روید و اغلب به صورت وحشی در کناره ی رودخانه ها دیده می شود. در اوایل قرن نوزدهم قسمت های جوان گیاه مثل شاخ و برگ آن، به صورت پخته شده یا سالاد مصرف می شد. گیاه شناسان قدیم، گاهی این گیاه را Bugloss هم نامیده اند. برپایه ی برخی مستندات، Borago، نام لاتین گل گاوزبان، تحریفی از کلمه ی Corago( Cor به معنی قلب و ago به معنی گذشته) است. این نامگذاری به سبب تأثیر این گیاه بر قلب انسان بود. هر چند، جان استیو هنسلو(۱۸۶۱-۱۷۹۶) گیاه شناس انگلیسی، معتقد بود این کلمه از barrach، واژه ای از زبان ایرلندی کهن (سلتی) به معنی مرد دلاور، مشتق شده است.
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.