کاربرد دارویی زعفران برای یادگیری و تقویت حافظه

زعفران یا C. sativus یک گیاه گل‌دهنده است که کلاله‌های آن به عنوان عامل رنگ‌دهنده و طعم‌دهنده در تهیه غذا در قسمت‌های مختلف جهان استفاده می‌شوند. زعفران بومی ایران و یونان است. درحال حاضر به مقدار زیادی در اروپای جنوبی، تبت و سایر کشورها کشت می‌شود. در هند، عمدتا در کشمیر و اوترانچال کشت می‌شود. جدا از کاربرد آن در تهیه غذا، زعفران به طور گسترده‌ای به عنوان یک گیاه دارویی به منظور ارتقاء سلامتی انسان به‌ویژه در آسیا استفاده شده است. ترکیبات مهم زعفران کروسین، پیکروکروسین و سافرانال هستند. کلاله‌های C. sativus برای محتوای کاروتنوییدها، آلفا-کروستین و گلیکوزید کروسین (مسئول رنگ زرد زعفران) و پیکروکروسین، آگلیکون سافرانال (مسئول عطر زعفران)، کاروتنوییدهای آنتی‌اکسیدانی لیکوپن و زئازانتین و ویتامین B2 شناخته می‌شوند. در مطالعه‌ای اثر زعفران بر یادگیری و رفتار حافظه آزماش شد. مطالعات رفتاری و الکتروفیزولوژیکی نشان داده‌اند که عصاره زعفران بر یادگیری و حافظه در مدل‌های آزمایشی تأثیر می‌گذارد. عصاره آبی زعفران اختلال در رفتار یادگیری ناشی شده از اتانول در موش و مهار تقویت طولانی مدت هیپوکامپ (شکلی از فعالیت سلول‌های عصبی که بر یادگیری و حافظه اثر دارد) ناشی شده از اتانول را بهبود می‌دهد. این اثرات زعفران به کروسین نسبت داده شده‌اند، اما به کروستین نسبت داده نشده‌اند. عصاره زعفران یا اجزاء فعال آن، کروستین و کروسین، می‌توانند برای درمان اختلالات نوروژنیک (تخریب‌کننده عصب) همراه با اختلال حافظه مفید باشند. کروسین همچنین از مرگ نورن‌ها جلوگیری می‌کند.